Η κατάκτηση της θρυλικής βουνοκορφής των 8.848 μέτρων φαντάζει ονειρική, απόλυτη περιπέτεια. Οπως όμως συμβαίνει με τις περισσότερες σινεμασκόπ φαντασιώσεις της γκρίζας αστικής ζωής μας, πίσω από την ιλουστρασιόν «βιτρίνα» των απάτητων πάγων κρύβεται (και) ένας εφιάλτης. Είναι γεμάτος σκουπίδια και πτώματα. Μια απέραντα λευκή αρένα φιλοδοξιών, εμμονών, πολιτικών σκοπιμοτήτων και χρημάτων από τη διαφημιστική εκμετάλλευση ενός μύθου.
Τουλάχιστον 50.000 δολάρια το κεφάλι κοστίζει η ολιγόλεπτη παραμονή στην κορυφή. Συχνά αποκτά «πατριωτικά» χαρακτηριστικά, ενώ τα ΜΜΕ αναπαράγουν την ιδεολογία του «πρώτου». Φέτος ετοιμάζεται να ανέβει, μαζί με τη μητριά του και τρεις Σέρπα, το πρώτο 13χρονο παιδί, ένας Αμερικανός από την Καλιφόρνια. Τουλάχιστον χίλιοι άνθρωποι σχεδιάζουν εδώ και χρόνια τη δική τους αναρρίχηση στη «Στέγη του Κόσμου». Κάθε χρόνο τέτοια εποχή 15-20 αποστολές επιχειρούν να ανέβουν σχεδόν ταυτόχρονα από τις δύο πλευρές του βουνού, στο σύντομο χρονικό «παράθυρο» προτού ξεσπάσουν οι μουσώνες, οι οποίοι στο Εβερεστ μεταφράζονται σε φονικές χιονοθύελλες.
Τίποτε δεν τους σταματά. Ούτε καν οι τουλάχιστον 300 φρικτοί, παγωμένοι θάνατοι στη διαβόητη «ζώνη θανάτου»: από τα 8.000 μέτρα ως την κορυφή. Ούτε καν η στατιστική βεβαιότητα πως ένας στους δέκα κάθε αποστολής δεν θα γυρίσει πίσω. Πολλοί πέφτουν, αφυδατώνονται, ακρωτηριάζονται. Ακόμη και μέλη των ίδιων αποστολών δεν έχουν σταματήσει για να βοηθήσουν άλλους ανθρώπους σε κίνδυνο προκειμένου να πατήσουν την κορυφή.
Γιατί τα θυμηθήκαμε όλα αυτά; Πριν από λίγες ημέρες έμπειροι ορειβάτες από το Νεπάλ ανακοίνωσαν ότι θα επιχειρήσουν μια ανάβαση αλλιώτικη από τις άλλες. Θα προσπαθήσουν να καθαρίσουν μερικούς από τους τόνους σκουπιδιών αλλά και από τα άριστα διατηρημένα ανθρώπινα κορμιά που έχουν συσσωρευτεί - κυριολεκτικά- εδώ και δεκαετίες. Οπως εξήγησε ο Ναμγκιάλ Σέρπα , αρχηγός της «Εxtreme Εverest Εxpedition 2010», οι υπεράνθρωποι ντόπιοι οδηγοί Σέρπα αυτή τη φορά δεν θα κουβαλούν τα μπαγκάζια των πλούσιων λευκών- 40.000 δολάρια για έναν Σέρπα, 60.000 για δύο είναι η τρέχουσα «ταρίφα»-, αλλά μεγάλες, άδειες πτυσσόμενες τσάντες. Θα τις γεμίσουν με χρησιμοποιημένες μπουκάλες οξυγόνου, γκαζάκια, σκοινιά, καρφιά, ρούχα, περιτυλίγματα μερίδων εκστρατείας, ξεσκισμένες σκηνές, σημαίες, ηλεκτρονικές συσκευές και κάθε είδους εργαλεία, από τον τελευταίο καταυλισμό (South Col) ως την κορυφή.
«Είναι επικίνδυνο και δύσκολο. Τα σκουπίδια ήταν θαμμένα, αλλά πολλά έχουν βγει στην επιφάνεια γιατί το χιόνι λιώνει εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής» επισήμανε ο 30χρονος αρχηγός. Η ομάδα σκοπεύει να μαζέψει τουλάχιστον δύο τόνους σκουπιδιών, αλλά και τις σορούς όσο περισσότερων ορειβατών μπορεί. Ανάμεσά τους και τουλάχιστον πέντε «αδέσποτων» οι οποίοι παραμένουν άταφοι σε ένα στενό μονοπάτι χωρίς να έχουν αναγνωριστεί.
Η «επιχείρηση-σκούπα» έχει προκαλέσει αίσθηση. «Δεν συμφωνώ. Θα ήθελα να παραμείνει ο Ρομπ εκεί όπου ο ίδιος ήθελε να είναι, στο βουνό» δηλώνει η χήρα του αμερικανού ορειβάτη Ρομπ Χολ, ο οποίος πέθανε το 1996. «Αυτό είναι αντίθετο με τους νόμους και τα ταφικά έθιμα του Νεπάλ» αντέτεινε η ομάδα των «ρακοσυλλεκτών» από το Κατμαντού.
Η (επικερδής) βιομηχανία της ύβρεως
«Κάθε φορά που ανεβαίνω, τα χιόνια είναι λιγότερα... Περισσότερο από την υπερθέρμανση του πλανήτη όμως με τρομάζει η βαριά εμπορευματοποίηση του Εβερεστ. Η ιερή, η πνευματική πλευρά του βουνού χάνεται για πάντα» λέει ο 50χρονος Απα Σέρπα, ο ζωντανός θρύλος της σύγχρονης ορειβασίας.
Η μάχη είναι χαμένη. Τα λεφτά είναι πολλά και συναγωνίζονται τη ματαιοδοξία, καθώς το περιβάλλον εκδικείται. Ο παγετώνας Κουμπού έχει υποχωρήσει εκατοντάδες μέτρα. Οι 20 παγετωνικές λίμνες μικραίνουν συνεχώς. Πάνω από τα 4.000 μέτρα, η υπερυλοτόμηση των μικρών κέδρων και των άλλων θάμνων- καύσιμη ύλη για τις νυχτερινές πυρές των «κατακτητών»- έχει διαβρώσει το έδαφος συρρικνώνοντας την άγρια πανίδα.
Χωριά των Σέρπα στους πρόποδες κινδυνεύουν να εξαφανιστούν από τον χάρτη λόγω των κατολισθήσεων.
Οσο για το δύστυχο Νεπάλ, παρά τις σημαντικές πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων, παραμένει ένα από τα φτωχότερα και πλέον οπισθοδρομικά κράτη της Γηςμε τις λιγοστές φωνές απόγνωσης, που ζητούν να αφεθεί το Ορος να ξεκουραστεί, να χάνονται μέσα στην ανάγκη για «ζεστό» συνάλλαγμα.
Η ιλιγγιωδώς αναπτυσσόμενη Κίνα, η οποία ελέγχει το βορειοανατολικό πέρασμα, κάνει από την πλευρά της ό,τι μπορεί για να κερδίσει όσο γίνεται περισσότερα δολάρια από τους τουρίστες.
«Χτυπάει» τις τιμές των αδειών για αναρρίχηση και επιτρέπει αποστολές με μικρότερη και λιγότερο εκπαιδευμένη συνοδεία, οι οποίες συχνά καταλήγουν σε θλιβερές ορειβατικές τραγωδίες.
Γιώργος Βουτυρόπουλος
«Δεν θα ξανανέβω!»
Στις 6.00 τα χαράματα της 16ης Μαΐου 2004 ο τότε 35χρονος Γιώργος Βουτυρόπουλος έγινε ο πρώτος Ελληνας που πάτησε στη «Στέγη του Κόσμου». Τον ακολούθησαν άλλοι οκτώ. «Οχι, δεν θα επιχειρούσα να το ανέβω ξανά» λέει σήμερα μιλώντας στο «Βήμα». Και εξηγεί: «Το Εβερεστ είναι κάτι πολύ σημαντικό ασφαλώς, είναι το απόλυτο ρεκόρ, αλλά η ορειβατική ιδέα και η ίδια η έννοια της εξερεύνησης είναι πολύ πιο κοντά σε άλλες κορυφές. Ο στόχος μου τώρα είναι να ανέβω σε άλλες κορυφές, πολύ πιο απαιτητικές».
Ο έμπειρος ορειβάτης κάρφωσε την ελληνική σημαία, εκπροσωπώντας τη 12μελή Εθνική Ορειβατική Αποστολή «Ηellas- Εverest 2004» η οποία οργανώθηκε υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας - Αναρρίχησης (ΕΟΟΑ).
Πέρυσι άλλος ένας Ελληνας, μόνιμος κάτοικος Λονδίνου, ο Στέφανος Βουτσελάς με καταγωγή από τα Τρίκαλα, πάτησε στην κορυφή του κόσμου τις 24 Μαΐου 2009, ως μέλος μιας διεθνούς ορειβατικής αποστολής.
Το 1999 ο 38χρονος τότε Κωνσταντίνος Νιάρχος, ο μικρότερος γιος του μεγιστάνα Σταύρου Νιάρχου και της Ευγενίας Λιβανού, ανέβηκε ακολουθώντας βρετανική αποστολή. Εχει όμως καταχωριστεί επισήμως ως Ελβετός. Πέθανε στο Λονδίνο 17 μέρες μετά.
ENTMOYNT ΧΙΛΑΡΙ
Ο ήρωας-μελισσοκόμος
Στις 29 Μαΐου 1953 και ώρα 11.30 π.μ.γράφτηκε μια σπουδαία σελίδα στην ιστορία της ανθρώπινης αντοχής και επιμονής. Ο Νεοζηλανδός σερ Εντμουντ Χίλαρι, μαζί με τον Σέρπα Τενζίνγκ Νοργκάι, έγιναν οι δύο πρώτοι άνθρωποι που πάτησαν στην κορυφή των Ιμαλαΐων.O μελισσοκόμος,ακόμη και μετά το κατόρθωμά του,αρνιόταν να αποκαλύψει ποιος πάτησε πρώτος το Εβερεστ,αυτός ή ο νεπαλέζος Σέρπα. Νοσοκομεία και σχολεία στο Κατμαντού,καθώς και το αεροδρόμιο του Λούκλα, στους πρόποδες του Εβερεστ κατασκευάστηκαν με δικές του, γενναίες δωρεές.
Η Μητέρα Θεά του Κόσμου συναντά τους θνητούς
* Το Εβερεστ είναι ιερό βουνό για τους κατοίκους του Θιβέτ.Το αποκαλούν Τσόμο Λούνγκμα, δηλαδή «Μητέρα Θεά του Κόσμου».
* Το βάφτισαν οι βρετανοί αποικιοκράτες το 1865 από τον γεωγράφο σερ Τζορτζ Εβερεστ, επιμελητή του έργου «Μεγάλη Τριγωνομετρική Επιθεώρηση της Ινδίας». Ο ίδιος δεν επιθυμούσε την «τιμή».
* Δεν είναι το πιο επικίνδυνο βουνό του κόσμου, αφού «μόλις» το 9% των ορειβατών πεθαίνουν σε αυτό.
* Το Αναπούρνα,μια άλλη κορυφή των Ιμαλαΐων,κατέχει το ρεκόρ θνησιμότητας: σε ποσοστό 40% οι ορειβάτες δεν κατεβαίνουν ζωντανοί.
* Εχει ύψος 8.848 μ., 20 φορές το ύψος του Εmpire State Βuilding της Νέας Υόρκης.
* Δύο δρόμοι υπάρχουν για την κατάκτησή του: ο «πιο εύκολος», νοτιοανατολικός, από την πλευρά του Νεπάλ, και ο «πιο δύσκολος», βορειοανατολικός,από την πλευρά της Κίνας.
* Ο Νεπαλέζος Απα Σέρπα (επάνω φωτογραφία) έχει πατήσει περισσότερες φορές στην κορυφή. Το 2002 ανέβηκε για 13η φορά.
* Στις 30 Μαΐου 2005 ένα ζευγάρι ορειβατών από το Νεπάλ παντρεύτηκε στην κορυφή.
* Τουλάχιστον 1.700 άτομα ως σήμερα έχουν πατήσει την πιο ψηλή κορυφή του κόσμου. Ανάμεσά τους ένας τυφλός,ο Αμερικανός Ερικ Βαϊενμάιερ (κάτω φωτογραφία),το 2001 και ένας 76χρονος,ο Νεπαλέζος Μιν Μπαχαντούρ Σερτσάν,το 2008.
ΠΗΓΗ
Σχόλια