Η Αττική, η Χαλκιδική, η Αταλάντη, η Μυτιλήνη, η Ζάκυνθος, η Χίος, το Ηράκλειο στην Κρήτη, η Αμαλιάδα και η Ερμιόνη στην Πελοπόννησο είναι οι περιοχές που έχουν προσβληθεί μέχρι σήμερα από την εξωτική πεταλούδα, η οποία επιτίθεται κατευθείαν στην «καρδιά», τον λεγόμενο οφθαλμό του φοίνικα, κάνοντας το ρυγχοφόρο ρυγχωτό κάνθαρο -Rhynchophorus ferrugineus- να μοιάζει ακίνδυνος μπροστά της.
Ενα και μόνο έντομο παϊσαντίσια είναι σε θέση να ξεράνει έναν φοίνικα σε έναν μήνα, ενώ χρειάζονται περίπου 200 σκαθάρια μέχρι να αποτελειώσουν έναν φοίνικα σε έναν-ενάμιση χρόνο, πριν προχωρήσουν στον επόμενο.
Η βραδύτερη εξάπλωση της παϊσαντίσια οφείλεται στον μεγαλύτερο -ευτυχώς- κύκλο ζωής του συγκεκριμένου εντόμου που φτάνει τα δύο χρόνια, αντίθετα με το σκαθάρι που αναπαράγεται κάθε λίγους μήνες.
Η πεταλούδα παϊσαντίσια -Paysandisia archon- καταγράφηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2006 σε φυτώριο στον Αγιο Στέφανο Αττικής και σχεδόν ταυτόχρονα στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Το φοινικόδασος
Στο μεταξύ, εντός του Νοεμβρίου εντοπίστηκε το πρώτο κόκκινο σκαθάρι στις παρυφές του φοινικόδασους στο Βάι, σε παγίδα, σε φυτώριο που απέχει μόλις 50 μέτρα από το δάσος.
Οι δημόσιες υπηρεσίες της χώρας μας δεν έχουν μέχρι σήμερα αποδειχθεί ικανές να περιορίσουν την εξάπλωση της προσβολής, που προ διμήνου περίπου εντοπίστηκε και στη Χαλκιδική. Σε πορεία εξάπλωσης βρίσκεται και η παϊσαντίσια, οι τρόποι καταπολέμησης της οποίας είναι κοινοί με αυτές του κόκκινου σκαθαριού.
Με την απόφαση 467/2007ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Ενωση ορίζει ρητά ότι πρέπει να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα κατά του ρυγχοφόρου, που αποτελεί «έντομο καραντίνας».
Ωστόσο, από το υπουργείο στις νομαρχίες και από τις νομαρχίες στους δήμους, οι ευθύνες μετακυλίονται, ενώ ήδη έχουμε λάβει και την πρώτη προειδοποιητική επιστολή για την επιβολή προστίμου όσον αφορά τη μη ορθή εφαρμογή της ευρωπαϊκής απόφασης στον νομό Ηλείας.
«Λείπει ένα κεντρικό σχέδιο, λείπει η δράση και λείπει η πολιτική βούληση για χρηματοδότηση», φαίνεται να είναι το συμπέρασμα όσων ασχολούνται με την καταπολέμηση του κόκκινου σκαθαριού.
«Η εφαρμογή των διατάξεων της φυτοϋγειονομικής προστασίας εναπόκειται στις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και στο εξής στις περιφέρειες. Από το 2007 δώσαμε κατευθυντήριες οδηγίες για να τις εφαρμόσουν», εξηγεί ο προϊστάμενος του Τμήματος Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, Νίκος Κούλης.
Η αυστηρή τήρηση της απαγόρευσης εισαγωγής φοινικοειδών από περιοχές που έχουν προσβληθεί, η εξυγίανση των προσβεβλημένων φοινίκων με κατάλληλη αγωγή και κυρίως η άμεση καταστροφή, το κάψιμο και το θάψιμο των προσβεβλημένων φυτών περιλαμβάνονται στα επίσημα προτεινόμενα μέτρα.
Κρητικοί «κομάντο»
Στο μεταξύ, στην Κρήτη, μία ομάδα ντόπιων «κομάντο», υπό την καθοδήγηση υπαλλήλων της Δασικής Υπηρεσίας Λασιθίου, έχει ξεκινήσει εθελοντικές απολυμάνσεις προσβεβλημένων φοινίκων με τη χρήση χημικών σκευασμάτων.
Μάλιστα, βρίσκεται σε εξέλιξη ένας ιδιότυπος «πόλεμος», με βαριές κατηγορίες να αλληλοεκτοξεύονται σχετικά με τις μεθόδους και την κινητοποίηση για την αντιμετώπιση του κόκκινου σκαθαριού:
από τη μια μεριά κατηγορίες για «τσαρλατανισμό» και χρήση επικίνδυνων για την υγεία και το περιβάλλον και τελικά αναποτελεσματικών χημικών και από την άλλη κατηγορίες για υποκρισία και βλαπτική κωλυσιεργία, με στόχο την απορρόφηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Πρόσφατα, το θέμα έφτασε στο γραφείο του εισαγγελέα, από τον ασκούμενο υπάλληλο της Δασικής Υπηρεσίας Παντελή Φιλιππάκη.
«Στις περιοχές του Αγίου Νικολάου και της Νεάπολης, όπου διενεργήσαμε τις απολυμάνσεις με το φάρμακο που αντιμετωπίζεται ο δάκος σε πολύ μικρότερη διάλυση και με κόστος μικρότερο του μισού ευρώ ανά φοίνικα, η εξάπλωση του κόκκινου σκαθαριού αναχαιτίστηκε. Δεν μας άφησαν να προχωρήσουμε και έτσι το σκαθάρι έφτασε στο Βάι», λέει ο ίδιος.
Δεντροχειρουργική και παγίδες φερομόνης
Tο πρόβλημα έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις και απειλεί εν δυνάμει κάθε φοίνικα που βρίσκεται στη χώρα μας. «Το έντομο ταξιδεύει πέντε χιλιόμετρα σε ένα χρόνο.
Στη Γλυφάδα σε δύο χρόνια δεν θα υπάρχει κανένας φοίνικας αν δεν γίνει ουσιαστική καταπολέμηση», αναφέρει ο Παύλος Σκεντερίδης από την εταιρεία Bioinsecta, η οποία προωθεί βιολογικές μεθόδους θεραπείας των προσβεβλημένων δέντρων με νηματώδεις εντομοπαθογόνους μικροοργανισμούς.
Προγράμματα καταπολέμησης με νηματώδεις μικροοργανισμούς είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στο Ζάππειο, στο Πεδίον του Αρεως, καθώς και στον Εθνικό Κήπο, με χρηματοδότηση ιδιωτικής τράπεζας.
Η δενδροχειρουργική, η παγίδευση με παγίδες φερομόνης και η θερμική θανάτωση με μικροκύματα είναι μερικές ακόμη από τις μεθόδους καταπολέμησης που δοκιμάζονται διεθνώς.
Το κόκκινο σκαθάρι έφθασε στη χώρα μας το 2004 με εισαγωγές φοινίκων, στο πλαίσιο της επιχείρησης «καλλωπισμού» των πόλεων για την υποδοχή των Ολυμπιακών Αγώνων.
Θεωρείται ότι η προσβολή στη χώρα μας εξαπλώθηκε μέσω μολυσμένων παραγωγικών χουρμαδιών που ήταν «για πέταμα» στην Αίγυπτο και εισήχθησαν -παρανόμως- σε πολύ χαμηλές τιμές.
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ
http://www.real.gr
ΤΗΣ ΛΙΑΣ ΠΑΠΑΔΡΑΓΚΑ
Σχόλια