Στάχτη το φοινικόδασος.

Μια ειδυλλιακή τοποθεσία της Κρήτης, που φωτογραφίες της φιλοξενούνταν σε όλους τους τουριστικούς οδηγούς και ήταν σήμα κατατεθέν του Νομού Ρεθύμνου, δεν υπάρχει πια όπως τη γνωρίζαμε. Το 70% του πανέμορφου φοινικόδασους του Πρέβελη, περιμετρικά του ποταμού Κουρταλιώτη, κοντά στο σημείο που είναι η μονή, κάηκε, αφήνοντας μια πικρή γεύση, όχι μόνο στους ντόπιους αλλά και σ' οποιονδήποτε έχει περάσει έστω και μία φορά από την περιοχή.

Οι ισχυροί άνεμοι, 9 Μποφόρ με ριπές ανέμου που έφταναν 10 και 11 Μποφόρ, ήταν η αιτία που η φωτιά στάθηκε αδύνατον να ελεγχθεί εξαρχής. Αφ' ενός γιατί πήρε γρήγορα μεγάλες διαστάσεις, αφ' ετέρου διότι οι πιλότοι των πυροσβεστικών αεροπλάνων θα ήταν αδύνατον να πετάξουν, χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή τους. «Είχε τέτοιον αέρα που σήκωνε και τις πέτρες», μας είπε χαρακτηριστικά αξιωματικός της Πυροσβεστικής.

Επιπροσθέτως, όταν ξέσπασε η πυρκαγιά κοντά στη Μονή Πρέβελη η Πυροσβεστική Υπηρεσία Κρήτης είχε ήδη ν' αντιμετωπίσει κι άλλες δύο φωτιές στο Νομό Ρεθύμνου:
Η πρώτη είχε εκδηλωθεί ανάμεσα στα χωριά Σελλιά και Ροδάκινο, στις 9.30 το βράδυ του Σαββάτου κι έκαιγε αγροτοδασική έκταση. Ετσι, ένα κομμάτι της Πυροσβεστικής, 18 πυροσβέστες με 9 οχήματα και 8 άτομα πεζοπόρο τμήμα ήταν εγκλωβισμένο εκεί.
Μία ώρα αργότερα, στις 10.30 το βράδυ ξέσπασε άλλη φωτιά ανάμεσα στα χωριά Ακούμια και Βρύσες, που έκαιγε καλλιέργειες και πουρνάρια.
Στις 5.20 τα ξημερώματα της Κυριακής που ξέσπασε η φωτιά κοντά στην Πρέβελη πήρε γρήγορα μεγάλες διαστάσεις με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει το χωριό Γιαννιού. Στο παρά πέντε, λόγω αλλαγής της φοράς του ανέμου και χάρη στις δυνάμεις πυρόσβεσης σώθηκαν καταστήματα κι αγροτικές εγκαταστάσεις. Δεν γλίτωσαν όμως ζώα και ελαιόδεντρα που τυλίχθηκαν στις φλόγες.
Η φωτιά έφτασε κοντά στον περίβολο του ιστορικού μοναστηριού, της Σταυροπηγιακής και Πατριαρχικής Μονής Πρέβελη, που χρονολογείται μεταξύ 16ου και 17ου αιώνα, συγκεντρώνει εκατοντάδες προσκυνητές κι ήταν κέντρο φυγάδευσης των συμμαχικών στρατευμάτων στη Μάχη της Κρήτης.
Η πυρκαγιά συνέχιζε το καταστροφικό της έργο, διότι δεν ήταν δυνατόν τα πυροσβεστικά οχήματα λόγω και της μορφολογίας του εδάφους να προχωρήσουν. Μάχη με τις φλόγες έδιναν αρχικά 10 πυροσβέστες, 5 οχήματα και 7 άτομα πεζοπόρου τμήματος.
Το έργο συντόνιζε ο αρχιπύραρχος Νικόλαος Τζίφας και υπεύθυνος για την Κρήτη και γρήγορα οι πυροσβεστικές δυνάμεις ενισχύθηκαν από συναδέλφους τους από όμορους νομούς. Ετσι, στη συνέχεια επιχειρούσαν 27 πυροσβεστικά οχήματα με 60 άνδρες από τα πυροσβεστικά κλιμάκια Μοιρών και Πύργου από Ηράκλειο, Βρυσών και Καντάνου από Χανιά. Στο φοινικόδασος και στα Λευκώγεια έτρεξαν να βοηθήσουν και 16 εθελοντές ενώ χρησιμοποιήθηκαν 7 υδροφόρες που δόθηκαν από τους δήμους.
Την ίδια ώρα από την άλλη πλευρά της Κρήτης δινόταν μάχη για να σβηστούν στην Ιεράπετρα οι πυρκαγιές στο Κουτσουνάρι και το Σελάκανο, που τέθηκαν τελικά υπό μερικό έλεγχο.
Σημασία έχει ότι ώς αργά χθες το απόγευμα η φωτιά που μαινόταν στην Πρέβελη είχε κάψει κάπου 5.000 στρέμματα, κυρίως ελαιώνες αλλά και παραπάνω από το μισό φοινικόδασος.
* Αλλες μικρότερες φωτιές είχαν εκδηλωθεί χθες έξω από τις Φέρρες στον Εβρο, κοντά στο Οίτυλο Μάνης, στην περιοχή Μαύρα Βουνά του Αράξου και στο Ποντολίβαδο Χρυσούπολης Καβάλας.

Χρειάζονται 40 χρόνια για να ξαναγίνει

Από 20 έως 40 χρόνια θα χρειαστεί για ν' αναγεννηθεί το φοινικόδασος του Πρέβελη, που καταστράφηκε χθες, εάν το αφήσουν απρόσκοπτα να αναγεννηθεί.
Οπως μας εξήγησε ο επίτιμος πρόεδρος της Εταιρείας Προστασίας της Φύσης, Γιώργος Σφήκας, πρόκειται για το είδος φοίνικα Phoenix Theophrastii (του Θεόφραστου) της Κρήτης, το οποίο όμως τελευταία βρέθηκε και στη νοτιοανατολική Τουρκία. Διαφέρει τόσο από τον φοίνικα (phoenix dactylifera) που κάνει τους χουρμάδες που συναντάμε από την Αίγυπτο ώς την Αριζόνα και τη Μέση Ανατολή, όσο κι από τον φοίνικα των Καναρίων (canariencis), που καλλιεργείται εκτεταμένα γύρω από τη Μεσόγειο και την Ελλάδα. Οι φοίνικες που βλέπουμε γενικά σε σπίτια, σε πλατείες, ανήκουν στα είδη dactylifera ή canariencis. Ο φοίνικας που κάηκε στην Πρέβελη είναι ίδιος με αυτός του Βάι και συναντάται και σ' άλλες τρεις τοποθεσίες της Κρήτης, αλλά σε μικρούς αριθμούς. Μοιάζει με τη χουρμαδιά, είναι κοντύτερος σε ύψος και συνήθως βγάζει παραφυάδες. Το μεγαλύτερο δάσος στην Κρήτη βρίσκεται στο Βάι, το οποίο τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει προβλήματα λόγω υπεράντλησης των υδάτων για αρδεύσεις, αφού οι φοίνικες είναι ιδιαίτερα απαιτητικοί σε βρόχινο νερό. Πέρα από τις πυρκαγιές και τις αρδεύσεις, όλα τα είδη φοινίκων στη χώρα μας απειλούνται από δύο έντομα που μεταφέρθηκαν από φυτώρια της Ιταλίας, ένα κολεόπτερο και ένα είδος πεταλούδας, που όταν βρίσκονται στο στάδιο της κάμπιας, κατατρώνε τους φοίνικες αρχικά στα φύλλα κι έπειτα στον κορμό.
http://www.enet.gr

Σχόλια