Υπάρχουν πολλά περισσότερα που μπορούμε να κάνουμε για να πούμε ότι ακολουθούμε έναν «πράσινο» τρόπο ζωής, από το να οδηγούμε ένα υβριδικό αυτοκίνητο και να αγοράζουμε ντόπια προϊόντα.
Παρακάτω παρατίθεται μία λίστα, που ρίχνει φως στα φιλικά προς το περιβάλλον μηνύματα, που θεωρούμε δεδομένα.
1. Τι μας λένε: Όταν σβήνουμε τα φώτα μειώνεται το διοξείδιο του άνθρακα.
Τι δεν μας λένε: Έχει κάποια λογική όταν λένε πως η λιγότερη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας βοηθά στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να έχουμε στο νου μας πως η συνολική ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, που επιτρέπεται να απελευθερώσουν στην ατμόσφαιρα τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και οι υπόλοιπες βιομηχανίες σε όλη την Ευρώπη, από φέτος και μέχρι το 2012, έχει καθοριστεί από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών. Αυτό σημαίνει πως εάν τα βρετανικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μειώσουν τις εκπομπές τους, τότε κάποια άλλη μονάδα σε άλλη χώρα, για παράδειγμα στη Γερμανία ή τη Γαλλία, μπορεί να απελευθερώσει περισσότερο διοξείδιο. Με λίγα λόγια, εκλύεται η ίδια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, απλά από διαφορετικές πηγές. Εάν θέλουμε να διασφαλίσουμε πως η εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας θα κάνει πραγματικά τη διαφορά για το περιβάλλον, τότε θα πρέπει να υποστηρίξουμε τη φιλανθρωπική οργάνωση Sandbag, που δίνει αγώνα να αφαιρεθούν οι άδειες εκπομπών διοξειδίου από το Ευρωπαϊκό Σύστημα, ώστε η δική μας καλή πράξη μας μην λειτουργεί υπέρ των βιομηχανιών.
2. Τι μας λένε: Αγοράστε ένα οικολογικό αυτοκίνητο.
Τι δεν μας λένε: Εάν χρειάζεστε οπωσδήποτε ένα καινούργιο αμάξι, είναι λογικό να αγοράσετε ένα μικρό μοντέλο, που καίει λιγότερη βενζίνη και βγάζει λιγότερους ρύπους. Εντούτοις, για να κατασκευαστεί ένα νέο αυτοκίνητο -συμπεριλαμβανομένης της εξόρυξης μεταλλευμάτων, της επεξεργασίας τους, της κατασκευής και της συναρμολόγησης των εξαρτημάτων- χρειάζονται τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Σύμφωνα με έναν ειδικό από το Περιβαλλοντικό Ινστιτούτο της Στοκχόλμης, η παραγωγή ενός τυπικού σύγχρονου αυτοκινήτου επιβαρύνει το περιβάλλον με περίπου 8 τόνους διοξειδίου, αριθμός που αντιστοιχεί σε 37.000 χιλιόμετρα οδήγησης. Δεδομένου αυτού, εκτός και αν το αυτοκίνητο που χρησιμοποιείτε είναι πολύ ρυπογόνο, είναι καλύτερα να μην αγοράσετε καινούργιο, εάν θέλετε να βοηθήσετε το περιβάλλον.
3. Τι μας λένε: Εάν γίνουμε χορτοφάγοι, μειώνονται οι εκπομπές αερίων.
Τι δεν μας λένε: Είναι αλήθεια πως τα ζωικά προϊόντα αφήνουν μεγαλύτερο αποτύπωμα διοξειδίου στο περιβάλλον συγκριτικά με τα τρόφιμα που παράγονται από φυτά. Έτσι, η χορτοφαγία φαντάζει ως μία καλή ιδέα από περιβαλλοντικής απόψεως. Ο διάβολος, όμως, βρίσκεται στη λεπτομέρεια γιατί κάποια γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν πολύ μεγαλύτερο αποτύπωμα διοξειδίου από κάποια είδη κρέατος. Πιο συγκεκριμένα, το σκληρό τυρί, που απαιτεί μεγάλες ποσότητες γάλακτος για να παραχθεί, έχει πολύ μεγαλύτερο αποτύπωμα διοξειδίου ανά κιλό απ' ότι ένα κοτόπουλο. Επομένως, ενώ η μείωση της κατανάλωσης κρέατος -ειδικά του μοσχαρίσιου και του αρνίσιου- έχει κάποιο οικολογικό νόημα, το όφελος μειώνεται εάν καλύπτουμε τις θερμίδες με γαλακτοκομικά προϊόντα. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων είναι να γίνουμε όσο περισσότερο χορτοφάγοι γίνεται.
4. Τι μας λένε: Να μην γεμίζουμε μέχρι πάνω τον βραστήρα.
Τι δεν μας λένε: Το αποτύπωμα διοξειδίου του τσαγιού ή του καφέ που θα πιούμε δεν καθορίζεται μόνο από το πόσο νερό θα βάλουμε μέσα στον βραστήρα, αλλά και από το είδος του βραστήρα που χρησιμοποιούμε. Οι ηλεκτρικοί βραστήρες είναι γρήγοροι και βολικοί αλλά τα καύσιμά τους -το ηλεκτρικό από το εθνικό δίκτυο- παράγει σχεδόν τρεις φορές περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου για κάθε μονάδα θερμότητας, συγκριτικά με το υγραέριο. Έτσι, ο παραδοσιακός βραστήρας, που χρησιμοποιούμε στο υγραέριο, συνήθως μειώνει τις εκπομπές αερίων -ειδικά τους ψυχρότερους μήνες, όταν η ζέστη από τις φλόγες διαρρέει σε όλο το δωμάτιο και το ζεσταίνει, μειώνοντας το βάρος του κεντρικού συστήματος θέρμανσης.
5. Τι μας λένε: Χρησιμοποιείτε πιο αποδοτικές -ενεργειακά- συσκευές.
Τι δεν μας λένε: Η επιλογή μίας πολύ αποδοτικής -ενεργειακά- συσκευής είναι ένας καλός τρόπος για να διασφαλίσουμε πως οι οικοκυρικές μας δουλειές, όπως το πλύσιμο των πιάτων και των ρούχων, δεν θα προκαλέσουν μεγαλύτερη ρύπανση στην ατμόσφαιρα. Υπάρχουν, όμως, και άλλοι τρόποι, όπως η χρήση των συσκευών μας τις νυχτερινές ώρες. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται στο αποκορύφωμά της και στα πιο ρυπογόνα επίπεδα, οι λιγότερο αποδοτικοί ηλεκτρικοί σταθμοί επιταχύνουν για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση. Τη νύχτα, όταν η ζήτηση για ενέργεια είναι σαφώς μικρότερη, αυτοί οι σταθμοί μπορούν να κλείσουν, γεγονός που σημαίνει πως κάθε μονάδα ηλεκτρισμού αφήνει μικρότερο αποτύπωμα διοξειδίου. Εάν θέσουμε σε λειτουργία το πλυντήριο πιάτων ή ρούχων την ώρα που πάμε για ύπνο, μειώνουμε ελάχιστα το αποτύπωμα διοξειδίου, «διανέμοντας το φορτίο» στο ηλεκτρικό δίκτυο -επομένως η διαφορά δεν είναι και τόσο μεγάλη όπως ισχυρίζονται κάποιοι.
6. Τι μας λένε: Το τζάκι είναι οικολογικό.
Τι δεν μας λένε: Εάν ανάψουμε το τζάκι, το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας του ξύλου χάνεται από την καμινάδα. Το ξύλο θεωρείται ένα οικολογικό καύσιμο γιατί το διοξείδιο του άνθρακα, που απελευθερώνεται όταν καίγεται, απορροφάται από τα δέντρα που είναι φυτεμένα γύρω. Το αναποτελεσματικό κάψιμο του ξύλου παράγει πολύ καπνό. Όπως και το διοξείδιο το άνθρακα, ο καπνός ζεσταίνει την ατμόσφαιρα, απορροφώντας ζέστη από τον ήλιο -και μπορεί να ταξιδέψει χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά και να εγκατασταθεί στην παγωμένη Αρκτική, επιταχύνοντας το λιώσιμο των πάγων. Μία πολύ καλύτερη λύση, από περιβαλλοντικής απόψεως, είναι οι σόμπες, που αιχμαλωτίζουν το μεγαλύτερο ποσοστό της θερμότητας, μειώνοντας την ποσότητα των ξύλων που απαιτείται, επομένως μειώνονται και οι εκπομπές καπνού.
7. Τι μας λένε: Χρησιμοποιείτε οικολογικά απορρυπαντικά.
Τι δεν μας λένε: Τα «οικολογικά» απορρυπαντικά έχουν ένα όφελος για το περιβάλλον, ευνοώντας τη γρήγορη βιοαποσυντίθεση, τη χαμηλή τοξικότητα και τα συστατικά που έχουν φυτική βάση έναντι των πιο σκληρών συνθετικών. Εντούτοις, σε ότι αφορά στην κλιματική αλλαγή, το μεγαλύτερο αποτύπωμα από το πλύσιμο ή το καθάρισμα δεν προκαλείται από την παραγωγή των απορρυπαντικών αλλά από το ζέσταμα του νερού. Ως εκ τούτου, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μειώσουμε τις εκπομπές είναι να μην χρησιμοποιούμε πολύ ζεστό νερό και να επιλέγουμε τα προγράμματα χαμηλής θερμοκρασίας στο πλυντήριο. Εάν, για παράδειγμα, πλύνουμε τα ρούχα μας στους 30 βαθμούς με μία οικολογική σκόνη, τότε έχουμε το ιδανικό. Εάν, όμως, δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα, τότε είναι καλύτερα να χρησιμοποιήσουμε ένα πιο ισχυρό απορρυπαντικό από το να ανεβάσουμε τη θερμοκρασία του πλυντηρίου.
8. Τι μας λένε: Χρησιμοποιείτε επαναχρησιμοποιούμενες βρεφικές πάνες.
Τι δεν μας λένε: Είναι αλήθεια πως οι βρεφικές πάνες μίας χρήσης καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος των χωματερών και απαιτούνται τεράστιες ποσότητες πετρελαίου για την παραγωγή τους. Εντούτοις, μία εις βάθος μελέτη της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος έδειξε πως η συνολική επίπτωση στην υπερθέρμανση του πλανήτη θα ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη εάν χρησιμοποιούσαμε επαναχρησιμοποιούμενες πάνες. Οι πάνες αυτές μπορεί να έχουν μικρότερο αποτύπωμα διοξειδίου, με την προϋπόθεση ότι διαθέτουμε ένα ενεργειακά αποδοτικό πλυντήριο, ότι τις πλένουμε στους 60 βαθμούς, ότι περιοριζόμαστε στις 24 πάνες και ότι δεν τις σιδερώνουμε.
9. Τι μας λένε: Προτιμήστε τα ντόπια προϊόντα.
Τι δεν μας λένε: Στη μεταφορά των αγαθών αποδίδεται ένα μικρό αλλά σημαντικό ποσοστό των ανθρωπίνων επιπτώσεων στο κλίμα. Γενικά υπάρχει μία περιβαλλοντική λογική σε αυτό, ευνοώντας τα ντόπια προϊόντα. Εντούτοις, δεν είναι πάντα αλήθεια πως το ντόπιο είναι και το καλύτερο. Μία μελέτη έδειξε πως το αρνί από τη Νέα Ζηλανδία, που έχει καθαρή ενέργεια και πλούσια βοσκοτόπια, έχει μικρότερο αποτύπωμα όταν καταναλώνεται σε άλλη χώρα, συγκριτικά με το ντόπιο αρνάκι, παρά τη μεγάλη απόσταση για τη μεταφορά του. Μία άλλη μελέτη έδειξε πως τα λουλούδια που πωλούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα οποία καλλιεργούνται στην μακρινή και ηλιόλουστη Κένυα, έχουν μικρότερο αποτύπωμα διοξειδίου από αυτά που καλλιεργούνται στα θερμαινόμενα θερμοκήπια της Ολλανδίας. Επομένως, αν και η μεταφορά είναι σημαντική, δεν είναι ο μόνος παράγοντας που θα πρέπει να σκεφτούμε.
ΠΗΓΗ
Σχόλια