Στα χωράφια ξεφυτρώνουν... λάστιχα .

 
Ντάνες τα παλιά λάστιχα οχημάτων στο εργοστάσιο ανακύκλωσης. Αυτό το στοίβαγμα λογαριάζεται για ανακύκλωση
Ανακυκλώνονται με... προσωρινή αποθήκευση τα ελαστικά αυτοκινήτων στην Ελλάδα. Αν και τα τελευταία επίσημα στοιχεία (Οκτώβριος 2010) του Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Αλλων Προϊόντων (ΕΟΕΔΣΑΠ) δείχνουν ότι η ανακύκλωσή τους στη χώρα μας το 2009 έφτασε το 95,7% της συλλογικής απορριπτόμενης ποσότητας, στην ουσία δεν πρόκειται παρά για αποθήκευση. Με εξαίρεση μικρές ποσότητες που πραγματικά ανακυκλώνονται, χιλιάδες τόνοι ελαστικών απλώς συλλέγονται και αφήνονται σε ανοιχτούς χώρους και μάλιστα χωρίς να λαμβάνονται μέτρα προστασίας. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του ΕΟΕΔΣΑΠ, το 2009 τα προσωρινώς αποθηκευμένα ελαστικά σε χωράφια δίπλα στις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης ήταν 80.816 τόνοι, όταν κάθε χρόνο τα παλαιά ελαστικά που συλλέγονται στη χώρα μας φτάνουν περίπου τους 46.000 τόνους. Η επικινδυνότητα της πρόχειρης αποθήκευσης ελαστικών φάνηκε τον περασμένο Ιούνιο όταν ξέσπασε πυρκαγιά σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης ελαστικών στη Δράμα. Η φωτιά έκαιγε για μέρες και σύμφωνα με πρόσφατο πόρισμα του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) οι επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι τόσο σοβαρές ώστε θεωρείται αναγκαία η άμεση απομάκρυνση των καμένων ελαστικών και του ρυπασμένου εδάφους, καθώς υπάρχει κίνδυνος με τις βροχές να διεισδύσουν επικίνδυνα βαρέα μέταλλα και άλλες τοξικές ουσίες στον υδροφόρο ορίζοντα.

Η «αξιοποίηση»
Σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα 109/2004 η χώρα έχει υποχρέωση να «αξιοποιεί» τουλάχιστον το 65% των μεταχειρισμένων ελαστικών που αποσύρονται. Ωστόσο, στον όρο «αξιοποίηση» δεν περιλαμβάνεται η αποθήκευση των ελαστικών σε χωράφια. Κάθε ένα από τα επτά εργοστάσια ανακύκλωσης ελαστικών που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα έχει την υποχρέωση να διατηρεί τα ελαστικά προσωρινά αποθηκευμένα το πολύ για ένα έτος. Σε δύο όμως από αυτά, σύμφωνα με πληροφορίες ανθρώπων της αγοράς, οι ποσότητες ελαστικών που έχουν αποθηκευτεί «προσωρινά» υπολογίζεται ότι ανέρχονται σε 25.000

με 29.000 τόνους στο κάθε ένα. Δηλαδή τα δύο εργοστάσια μαζί φαίνεται ότι έχουν αποθηκεύσει την ποσότητα που συλλέγεται ετησίως στην Ελλάδα.

Με δεδομένο ότι η δυναμική ανακύκλωσης σε αυτά τα εργοστάσια είναι περίπου 3.000 τόνοι ανά έτος, τα ελαστικά που έχουν στοιβαγμένα θα παραμείνουν εκεί έως και 10 χρόνια, χωρίς να υπολογίζονται οι νέες ποσότητες που θα λαμβάνουν, με το αζημίωτο βεβαίως. Για κάθε τόνο ελαστικών που δέχονται προς ανακύκλωση αποζημιώνονται με 30 ευρώ.

Εκθεση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) σε μονάδα ανακύκλωσης ελαστικών η οποία λειτουργεί στην Κεντρική Ελλάδα καταδεικνύει ότι στο τέλος του 2009 στην εταιρεία ήταν αποθηκευμένοι 19.000 τόνοι ολόκληρων ελαστικών εκ των οποίων οι 16.000 τόνοι ήταν από προηγούμενα χρόνια. Η ύλη αυτή παραμένει σε μια έκταση 70 στρεμμάτων σε σειρές που σχηματίζουν πυραμίδες ύψους 4 μέτρων. Επιπλέον διαπιστώθηκε απόθεση κόκκων ελαστικού σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους γεγονός που καταδεικνύει τη διαφυγή σκόνης και αιωρούμενων σωματιδίων κατά τον τεμαχισμό. Η υπόθεση παραμένει ανοιχτή, καθώς αυτή τη στιγμή εξετάζονται από τους επιθεωρητές τα σχετικά υπομνήματα της εταιρείας. «Ενα από τα μεγάλα προβλήματα στη διαχείριση των παλαιών ελαστικών είναι αυτό της διάθεσης των παραγόμενων προϊόντων. Πρέπει η πολιτεία να δείξει μεγάλο ενδιαφέρον ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν τέτοια προϊόντα- π.χ. τρίμμα ή πούδρα ανακυκλωμένου ελαστικού- στην οδοποιία, σε κατασκευές, σε χώρους υγειονομικής ταφής, σε ηχοπετάσματα κ.ά.» λέει ο πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης κ. Φ. Κυρκίτσος. Μόνο έτσι σύμφωνα με τον ίδιο θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της αποθήκευσης τ ων ελαστικών για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Πυρκαγιές και τοξικές ουσίες απειλούν το περιβάλλον

Φωτογραφία από την πυρκαγιά που ξέσπασε τον εφετινό Ιούλιο σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης ελαστικών στη Δράμα
O μεγαλύτερος κίνδυνος που προκύπτει από την ανεξέλεγκτη απόθεση ελαστικών είναι οι πυρκαγιές. Η καύση τους ευθύνεται για την έκλυση επικίνδυνων χημικών ενώσεων στην ατμόσφαιρα (διοξινών, αρωματικών υδρογονανθράκων, πολυχλωριωμένων διφαινυλίων κ.ά.), τη ρύπανση του εδάφους αλλά και του υδροφόρου ορίζοντα από τη διείσδυση ρύπων μέσω των ομβρίων υδάτων.

Ορισμένες από τις τοξικές αυτές ενώσεις ανήκουν στην κατηγορία των «έμμονων οργανικών ρύπων» και έχουν την τάση να μεταφέρονται και να εναποτίθενται σε μεγάλες αποστάσεις. Παραμένουν μάλιστα στο περιβάλλον για μεγάλα χρονικά διαστήματα και με μεγάλη πιθανότητα να καταλήξουν στον άνθρωπο μέσω της τροφικής αλυσίδας.

Στην περίπτωση της πυρκαγιάς στο εργοστάσιο ανακύκλωσης στη ΒΙΠΕ Δράμας τον περασμένο Ιούνιο επιστήμονες του ΙΓΜΕ εξέτασαν τα εδάφη σε απόσταση έως και 7 χιλιομέτρων περιμετρικά του σημείου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το επιφανειακό έδαφος είναι περισσότερο επιβαρυμένο προς την κατεύθυνση του υπερισχύοντος τις ημέρες της πυρκαγιάς ανέμου. Ο βόρειος- βορειοδυτικός άνεμος «έστειλε» τη ρύπανση προς Πετρούσσα- Ξηροπόταμο- Μυλοπόταμο. Οι ερευνητές βρήκαν υπερβάσεις- κυρίως σε δείγματα που ελήφθησαν προς την κατεύθυνση της Πετρούσσας- σε συγκεντρώσεις αρσενικού, βηρυλλίου, καδμίου, κασσιτέρου, ψευδαργύρου. Ανώτατα όρια για 93 χημικά σε λίμνες και ποτάμια
Α νώτατα επιτρεπτά όρια για το εξασθενές χρώμιο και άλλες 92 χημικές ουσίες σε επιφανειακά ύδατα της χώρας θέτει το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Στόχος είναι ως το 2015 τα όρια των συγκεκριμένων ουσιών να είναι κάτω από τα επιτρεπόμενα. Με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) των υπουργών Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Περιφερειακής Ανάπτυξης, η Ελλάδα θέτει ανώτατα όρια για τις ουσίες αυτές σε εφαρμογή των οδηγιών για την προστασία των υδάτων (2000/60/ΕΚ) και τις «ουσίες προτεραιότητας» (105/2008/ΕΚ). Ολα τα κράτη-μέλη είναι υποχρεωμένα να θεσμοθετήσουν στο Εθνικό τους Δίκαιο συγκεκριμένα όρια για τις 33 ιδιαίτερα τοξικές «ουσίες προτεραιότητας» και να θέσουν όρια και για άλλες χημικές ενώσεις τις οποίες θα επιλέξει κάθε χώρα ξεχωριστά ανάλογα με το είδος της ρύπανσης που δέχονται τα ποτάμια και οι λίμνες της. Για να επιτευχθεί η συμμόρφωση ως το 2015 πρέπει να τεθούν όρια στις ουσίες που απορρίπτονται (π.χ. από βιομηχανικές ή γεωργικές δραστηριότητες) σε επιφανειακά ύδατα μετά την ολοκλήρωση διαχειριστικών σχεδίων ποταμών ή λεκανών απορροής.

ΠΗΓΗ

Σχόλια